بررسی تقلب تحصیلی در میان دانشجویان دختر و پسر

زمینه: تقلب یا فریبکاری از پدیده­های غیراخلاقی رایج در نظامهای آموزشی است که با گسترش فناوری به طور فزاینده­ای تسهیل شده و رواج پیدا کرده است. تقلب در موقعیتهای آموزشی اغلب به­ و صورت تقلب در امتحانات و تقلب در تکالیف درسی صورت می­گیرد. در این پژوهش میزان و شیوع انواع تقلب تحصیلی در بین دانشجویان دختر و پسر دانشگاه بیرجند بررسی شده است.   روش کار: روش پژوهش توصیفی- مقایسه­ای و جامعۀ پژوهش، دانشجویان دانشگاه بیرجند بوده­اند. نمونۀ پژوهش، 400 دانشجوی دختر و پسر بوده­اند که با استفاده از روش نمونه­گیری تصادفی خوشه­ای از 4 دانشکده و 30 رشتۀ تحصیلی انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامۀ محقق­ساختۀ سنجش میزان و نگرش نسبت به تقلب بوده است.   یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان می­دهد میانگین انجام تقلب در امتحانات کمتر از حد متوسط است، اما باور عمومی به رواج تقلب بالاتر از حد متوسط می­باشد. میزان تقلب در پسران بیش از دختران و باور به عمومیت داشتن تقلب در دختران به طور معنادار بیش از پسران بود. رایجترین شیوۀ انجام تقلب در جلسات امتحان، نگاه کردن و نوشتن روی کاغذ، و رایجترین شیوۀ تقلب در تکالیف درسی، گرفتن تکلیف از هم‌کلاسی و از اینترنت می‌باشد. در ارتباط با علت تقلب، نتایج پژوهش نشان می‌دهد، عوامل درونی نظیر عدم مسؤولیت‌پذیری و عدم وقت کافی بیش از عوامل بیرونی نظیر سخت بودن تکلیف و توقع زیاد از دانشجو به عنوان علت تقلب توسط دانشجویان مورد تأکید قرار گرفته است.   نتیجه‌گیری: بسیاری از انواع تقلب با وضع قوانین، آموزش درست و مدیریت آموزشی قابل اجتناب بوده و موجب تقویت روحیۀ اخلاق علمی در نظام آموزش عالی خواهد شد. با توجه به گسترش فناوری اطلاعات در نظام آموزشی، روشهای کشف و کاهش تقلب الکترونیکی از مواردی است که باید از هم اکنون مورد توجه پژوهشگران قرار گیرد. تقلب و فریبکاری تحصیلی پدیده­ای است که رواج و شیوع آن در محیط‌های تحصیلی کشورمان انکارناپذیر است. بنابراین برای درک علت تقلب و فریبکاری تحصیلی و همچنین شناسایی متغیرهای همبسته با آن لازم است پژوهشهای گسترده­ای در سطح کشور انجام گیرد.